Samantekt af málþingi um Hekluskóga

Málþing um Hekluskóga var haldið í Gunnarsholti 16. apríl 2015, var málþingið ágætlega sótt og mættu milli 50-60 gestir á þingið. Málþingið hófst með því að Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri bauð gesti velkomna og sagði stuttlega frá tilurð Hekluskóga. Tilefni þess að málþingið var haldið er að 10 ár eru síðan undirbúningur Hekluskóga hófst af fullum krafti með skipun samráðsnefndar um Hekluskóga sem vann að undirbúningi verkefnisins. Áður hafði nefnd á vegum Landgræðslu ríkisins starfað í tvö ár að undirbúningi verkefnisins. Hekluskógar tóku formlega til starfa í maí 2007 þegar samningur um verkefnið var undirritaður.

Hekluskógar eru verkefni sem snýst um að græða upp land og rækta birkiskóg. Markmiðið er að koma upp birkilundum sem víðast um hið víðlenda starfssvæði Hekluskóga sem nær yfir 90 þúsund ha svæði frá Gunnarsholti í suðri allt upp í Sigöldulón í norðri. Munu þessir birkilundir smám saman sá sér út yfir landsvæðið af sjálfsdáðum og binda öskufok sem verða mun þegar Hekla gýs. Þannig munu skóg og kjarrlendin vernda byggðir og ræktarlönd í lágsveitum.

Á málþinginu voru flutt fræðandi og skemmtileg erindi. Var farið yfir starf verkefninsins síðustu árin og hvernig framkvæmdir hafa verið skráðar í kortagrunn. Einnig var farið yfir starf Landgræðslunnar sem unnið hefur að uppgræðslu á Hekluskógasvæðinu í áratugi. Sagt var frá útbreiðslu birkiskóga og kom fram í máli Björns Traustasonar frá Mógilsá að birkiskógar hefðu náð meiri útbreiðslu á Hekluskógasvæðinu á síðustu áratugum en víðast hvar á landinu. Sagði Friðþór Sófus Sigurmundsson frá öskugosum í Heklu og spáði til um framtíðina, en hann fjallaði einnig um eyðingu birkiskóga í Þjórsárdal. Sveinn Sigurjónsson á Galtalæk 2 sagði frá reynslu sinni sem landeiganda í baráttunni við jarðvegsfok og störfum sínum að uppgræðslu. Sagt var frá rannsóknaverkefnum sem hafa verið gerð í tengslum við Hekluskógaverkefnið á síðustu árum af Ásu L. Aradóttur prófessor við LBHÍ. Heiða Gehringer sagði frá rannsókn sinni á líffræðilegum fjölbreytileika þar sem fram kom að aukning væri á bæði skordýralífi og fuglalífi á grónu landi samanborið við ógróið land. Elín Fjóla Þórarinsdóttir sagði frá mælingum á öskufoki á Hekluskógasvæðinu og möguleikum á að nýta þekkingu á öskufokinu til að skipuleggja uppgræðslustarf.

Þessa dagana er verið að undirbúa gróðursetningu vorsins, en vorkoman er heldur seinni á ferðinni en síðustu ár. Verkefnið stefnir að gróðursetningu um 280 þúsund plantna í ár og mun aukning verða á áburðardreifingu bæði kjötmjöli og tilbúnum áburði. Landgræðsla ríkisins mun styðja við verkefnið með áburðardreifingu yfir eldri gróðursetningasvæði þetta vorið sem er kærkomið. Fjöldi sjálfboðaliðasamtaka heldur áfram stuðningi við verkefnið sem og þeir rúmlega 210 landeigendur sem hafa gert samning við verkefnið. Má því segja að verkefnið sé á góðri siglingu þessi árin.

Hér má sjá upptökur af erindum af málþingi Hekluskóga sem haldið var 16. apríl 2015. Hekluskógar vilja þakka öllum fyrirlesurum kærlega fyrir erindi sem og þeim sem aðstoðuðu við málþingið, sér í lagi Áskeli Þórissyni fyrir kynningu og Þorsteini Kristinssyni fyrir upptökur af málþinginu.

Dagskrá

11:00 Gestir boðnir velkomnir. Sveinn Runólfsson.

11:10 Endurheimt vistkerfa – hvers vegna, hver og hvernig? Björn H. Barkarson.

11:25 Hvað hefur gerst og við hverju má búast eftir gjóskugos? Friðþór S. Sigurmundsson.

11:45 Uppgræðsla Landgræðslunnar á Hekluskógasvæðinu. Sveinn Runólfsson.

12:45 Útbreiðsla og eyðing birkiskóga í Þjórsárdal. Friðþór Sófus Sigurmundsson.

13:05 Hekluskógaverkefnið – saga, aðferðir, framkvæmdir, árangur og framtíð. Hreinn Óskarsson.

13:35 Kortlagning framkvæmda. Ívar Örn Þrastarson.

13:50 Reynslusaga landeiganda. Sveinn Sigurjónsson.

Rannsóknir á Hekluskógasvæðinu

14:05 Yfirlit yfir rannsóknir fyrir Hekluskóga. Ása L. Aradóttir og Guðmundur Halldórsson.

14:25 Birkiskógarnir breiðast út að nýju! Björn Traustason.